میکروتم
میکروتم (از زبان یونانی mikros به معنی “کوچک” و temnein به معنی “برش‌دادن”) ابزار برشی است که برای تولید برش‌های بسیار نازک از مواد به نام اسلایس‌ها استفاده می‌شود. این فرایند را ریز برش نیز می‌نامند. در عمل، میکروتم‌ها در مطالعات میکروسکوپی برای آماده‌سازی نمونه‌ها جهت مشاهده تحت نور عبوری یا تابش الکترونی استفاده می‌شود.
تیغه میکروتم
تیغه‌های میکروتم نقش مهمی در زمینه بافت‌شناسی و آسیب‌شناسی دارند و امکان برش دقیق نمونه‌های بافت را برای بررسی میکروسکوپی فراهم می‌کنند. تیغه‌های میکروتم اغلب به‌عنوان پروفیل بالا یا پایین توصیف می‌شوند یا بر اساس شکل طبقه‌بندی می‌شوند. هنگام انتخاب یک چاقوی میکروتم جدید توجه به مشخصات تیغه بسیار مهم است؛ زیرا تیغه‌های میکروتم در اشکال مختلف برای مواد خاص ساخته طراحی شده‌اند. هنگامی که صحبت از تیغه‌های میکروتم به میان می‌آید، یکی از انواع تقسیم‌بندی‌ها، دو نوع رایج تیغه‌های با مشخصات بالا (High profile) و تیغه‌های با مشخصات پایین (Low profile) هستند.
تیغه‌های میکروتم با مشخصات بالا با لبه برش ضخیم‌تر و ارتفاع بیشتر در مقایسه با تیغه‌های پروفیل پایین مشخص می‌شوند. این تیغه‌ها عمدتاً برای برش بافت‌های سخت یا یخ‌زده استفاده می‌شوند که برای برش دقیق نیاز به نیروی بیشتری دارند. تیغه‌های با مشخصات بالا ثبات و کنترل بیشتری را ارائه می‌دهند که آنها را برای بافت‌های متراکم و کاربردهای تخصصی مناسب می‌کند. تیغه‌های با مشخصات بالا برای برش نمونه‌های بافت منجمد نیز مناسب هستند.
بر خلاف تیغه‌های با مشخصات بالا، تیغه‌های میکروتم با مشخصات پایین دارای لبه برش نازک‌تر و ارتفاع کمتری هستند. تیغه‌های میکروتم مشخصات پایین برای برش نمونه‌های بافت نازک‌تر طراحی شده‌اند و برای استفاده در بافت‌های نرم یا ظریف مانند مغز، کبد و کلیه ایدئال هستند. این تیغه‌ها برای برش بافت‌هایی طراحی شده‌اند که نیاز به لمس ملایم‌تری دارند. تیغه‌های پروفیل پایین برای برش نمونه‌های بافت پارافینی نیز مناسب هستند.
ضخامت کاهش‌یافته اجازه می‌دهد تا مقاطع صاف‌تر و دقیق‌تر، خطر آسیب بافت را به حداقل برساند. تیغه‌های با مشخصات کم معمولاً در بافت‌شناسی معمول و کاربردهای آسیب‌شناسی عمومی استفاده می‌شوند.
مقایسه تیغه‌های میکروتم
تیغه‌های با مشخصات بالا ممکن است طولی برابر با تیغه‌های با مشخصات پایین اما ارتفاع بیشتری داشته باشند. اینکه آیا به تیغه با مشخصات بالا یا پایین نیاز دارید تا حد زیادی به نوع میکروتم مورد استفاده شما بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، چاقوهای شیشه‌ای با مشخصات بالا با لبه برش 1 تا 1.5 سانتی‌متر برای برش موم یا سایر مواد درجانشانی شده نرم مناسب هستند و یک تیغه شیشه‌ای با پروفیل پایین با لبه برش کمتر از 0.5 سانتی‌متر ارتفاع برای برش پلاستیک‌های سخت‌تر، به‌خوبی عمل می‌کند.
-
کاربردها و ملاحظات
انتخاب بین تیغه‌های میکروتم با مشخصات بالا و با مشخصات پایین به ماهیت بافت و تکنیک برش موردنظر بستگی دارد. تیغه‌های با مشخصات بالا برای برش بافت‌های سخت مانند استخوان، غضروف یا نمونه‌های یخ‌زده ایدئال هستند. از آنها معمولاً در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، آسیب‌شناسی قانونی و روش‌های تخصصی بافت‌شناسی استفاده می‌شود. از سوی دیگر، تیغه‌های با مشخصات کم برای بافت‌شناسی معمولی مناسب هستند، جایی که بافت‌های نرم‌تر مانند اندام‌ها یا تومورها باید با دقت و حداقل اعوجاج، برش داده شوند.
-
نوع نمونه بافت تحت مطالعه
انتخاب بین تیغه‌های میکروتم با مشخصات بالا و پایین تا حد زیادی به نوع نمونه بافت تحت مطالعه بستگی دارد. اگر بافت سفت یا متراکم باشد، تیغه با مشخصات بالا در مقاطع تمیز و دقیق مؤثرتر خواهد بود. تیغه‌های میکروتم با مشخصات بالا، بلندتر و ارتفاع بیشتری نسبت به تیغه‌های با پروفیل پایین برای برش نمونه‌های بافت ضخیم‌تر طراحی شده‌اند و برای استفاده با بافت‌های سخت یا متراکم مانند استخوان، غضروف و پوست ایدئال هستند. تیغه‌های با مشخصات بالا برای برش نمونه‌های بافت منجمد نیز مناسب هستند.
از سوی دیگر، اگر بافت نرم یا ظریف باشد، تیغه‌ای با مشخصات پایین برای جلوگیری از آسیب به بافت مناسب‌تر خواهد بود. تیغه‌های میکروتم با مشخصات پایین طول کوتاه‌تر و ارتفاع کمتری دارند که آنها را برای برش نمونه‌های بافت نازک‌تر و استفاده در بافت‌های نرم یا ظریف مانند مغز، کبد و کلیه ایدئال می‌کند.
-
تیزی و دوام تیغه
استفاده از تیغه‌های با کیفیت بالا برای اطمینان از نتایج ثابت و قابل‌اعتماد بسیار مهم است. درنظرگرفتن تیزی و دوام تیغه نیز مهم است. تیغه‌های تیز بخش‌های تمیزتر و دقیق‌تری تولید می‌کنند، درحالی‌که تیغه‌ای بادوام بیشتر دوام می‌آورد و نیاز به تعویض کمتری دارد. توصیه می‌شود از تیغه‌های میکروتم با کیفیت بالا برای اطمینان از نتایج ثابت و قابل‌اعتماد استفاده کنید.
-
مدل میکروتم و مهارت کاربر
شایان‌ذکر است که انتخاب تیغه‌های میکروتم به مدل میکروتم و مهارت کاربر بستگی دارد. برخی از میکروتم‌ها به طور خاص برای قراردادن تیغه‌های با مشخصات بالا یا با مشخصات پایین طراحی شده‌اند. به‌عبارت‌دیگر، برخی از میکروتم‌ها فقط تیغه‌های با مشخصات بالا یا پایین را نگه می‌دارند. علاوه بر این، سطح مهارت اپراتور و ترجیحات شخصی ممکن است بر انتخاب نوع تیغه تأثیر بگذارد.
-
یکبار مصرف بودن تیغه
تیغه میکروتم یکبار مصرف High Profile برای تمام بلوک‌های بافت پارافینی در کاربردهای معمولی مناسب است.
-
کوتاه کردن زمان کار
استفاده از تیغه High Profile تأثیر مهمی در کوتاه‌تر کردن زمان کار دارد.
نتیجه:
به طور خلاصه، تیغه‌های میکروتم با مشخصات بالا و مشخصات پایین بسته به نوع بافت و نیازهای برش، مزایای مشخصی را ارائه می‌دهند. تیغه‌های با مشخصات بالا در برش بافت‌های سخت‌تر، ایجاد ثبات و کنترل عالی هستند، درحالی‌که تیغه‌های با مشخصات پایین برای بافت‌های نرم‌تر ترجیح داده می‌شوند و از برش‌های دقیق با حداقل آسیب بافتی اطمینان حاصل می‌کنند. درک تفاوت بین این تیغه‌ها برای دستیابی به نتایج دقیق و باکیفیت در آزمایشگاه‌های بافت‌شناسی و پاتولوژی ضروری است
مراجع:
https://www.pfmmedical.com/products/histotechnology-laboratory-equipment/microtome-blades
https://shop.leicabiosystems.com/us/histology-consumables/microtome-cryostat-blades
https://www.mercedesscientific.com/microtome-beginners-guide