فرمالدئید گازی با بوی قوی است که در دمای اتاق بی‌رنگ و با نقطه اشتعال از 122 تا 141 درجه، قابل اشتعال است. این ترکیب طبیعی می‌تواند به طور خود به خود به پارافورمالدئید پلیمریزه شود. قرار گرفتن در معرض فرمالدئید می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان داشته باشد. فرمالدئید، با قابلیت حلالیت بالا، وقتی در آب حل می‌شود، محلول فرمالین شکل می‌گیرد. با ما همراه باشید تا کاربردهای محلول فرمالین را در بیولوژی و پاتولوژی بررسی کنیم.
فرمالدئید
“فرمالین”یا”فرمالدئید” برای اولین‌بار به‌عنوان یک علامت تجاری عمومی در سال 1893 استفاده شد. ساده‌ترین آلدئید، فرمالدئید است که فرمول CH2O را دارد و از هیدروژن، کربن و اکسیژن تشکیل شده است. در دمای اتاق، فرمالدئید یکی از مواد شیمیایی شناخته شده به عنوان ترکیبات آلی فرار است که تبخیر شده و تبدیل به گاز می‌شود.
واکنش‌های فرمالدئید
کاربردهای محلول فرمالین
تثبیت یک فرایند فیزیکی و شیمیایی است که تدریجی و پیچیده است و شامل انتشار فیکساتور در بافت و انواع پدیده‌های فیزیکی بالقوه و واکنش‌های شیمیایی است. انتظار می‌رود که یک تثبیت‌کننده ایدئال اجزای بافت را سخت کند (برای ایجاد استحکام مکانیکی برای مقاومت در برابر پردازش بافت) و از تجزیه، اضمحلال و اتولیز بافت جلوگیری کند. تا به امروز، هیچ تثبیت‌کننده ایده‌آلی یافت نشده است. فرمالین به دلیل راحتی در جابه‌جایی، دقت بالا و سازگاری فوق‌العاده، به‌عنوان یک تثبیت‌کننده مؤثر و با دامنه کاربرد وسیع در پزشکی، پاتولوژی، هیستولوژی تشخیصی و نیز فعالیت‌های تحقیقاتی در آزمایشگاه‌های پاتولوژی در سراسر جهان است.
در پاتولوژی تشخیصی، تثبیت مرحله حیاتی در آماده‌سازی نمونه‌های بافتی است. در اثر تثبیت، بافت‌های بیولوژیکی حفظ می‌شوند. برای سال‌های متمادی بافر خنثای فرمالین (NBF) (10%) برای تثبیت بافت در اکثر آزمایشگاه‌ها بکار گرفته می‌شود.
تثبیت با فرمالین تقریباً برای انواع نمونه‌های بافتی و همچنین رسوبات کلسیفیه، استخوان، غضروف و نمونه‌های سیستم عصبی مناسب است. تثبیت نمونه‌های بافت‌شناسی با منشأ انسانی یا حیوانی معمولاً در محلول فرمالین 4 یا 10 درصد انجام می‌شود.
در روش‌های سنتی تثبیت با غوطه‌وری، نسبت 1:10 حجم بافت به حجم فرمالین توصیه می‌شود. با این حال، مطالعات اخیر نشان می‌دهد که تثبیت بافت می‌تواند با استفاده از نسبت وزنی بافت به حجم فرمالین 1:1-1:2 نیز به صورت مناسب به دست آید.
در فرایند تثبیت بافت، نه‌تنها مورفولوژی بافت، بلکه خواص مکانیکی آن نیز باید در مراحل تثبیت و نگهداری در نظر گرفته شود. استفاده از فرمالین برای تثبیت نمونه‌های سیتولوژی مناسب نیست. این نمونه‌ها نباید در معرض فرمالین قرار گیرند؛ چون فرمالین ساختار سلول‌ها را تغییر می‌دهد و با واکنش‌های رنگ‌آمیزی تداخل می‌کند.
تهیه محلول فرمالین
فرمالین یک محلول اشباع شده بر پایه آب از گاز فرمالدئید است. برای تهیه محلول فرمالین، باید فرمالدئید در آب اشباع شود (40 درصد حجمی، 37 درصد وزن) تا محلول شکل بگیرد. علاوه بر این به محلول فرمالین باید مقدار کمی تثبیت کننده اضافه نمود. تثبیت کننده عمومی، در این مورد، 10-12 درصد متانول است که به جلوگیری از پلیمریزاسیون فرمالدئید کمک می‌کند.
چرخه فرمالدئید آبی
در غلظت‌های بالاتر از 37% تا 52% ، برای حل شدن فرمالدئید در محلول، محلول فرمالین باید تحت حرارت قرار بگیرد و هم زده شود. از محلول فرمالین معمولاً به عنوان نگهدارنده نمونه‌های بیولوژیکی و ضدعفونی کننده استفاده کرد.
10% formalinNBF Neutral buffered یا بافر خنثای فرمالین در بافت‌شناسی عمومی به‌عنوان یک تثبیت‌کننده به طور گسترده در تهیه نمونه برای میکروسکوپ نوری استفاده می‌شود. بافر خنثای فرمالین به‌عنوان یک تثبیت‌کننده موقت مناسب است، برای بافت‌هایی مانند پروتئین‌های با وزن مولکولی کم، پپتیدها و آنزیم‌ها سازگار است. اما برای ذخیره‌سازی طولانی‌مدت بافت به همان اندازه کارآمد است.
مکانیسم عمل محلول فرمالین
فرمالین یک تثبیت‌کننده با سرعت نفوذ کند است که برای قطعات بزرگ بافت مناسب است. سرعت نفوذ به مشخصات و اندازه نمونه بستگی دارد. این تثبیت‌کننده شیمیایی با زنجیره‌های جانبی پروتئین‌ها واکنش داده و گروه‌های هیدروکسی متیل را تشکیل می‌دهد. اثرات فرمالدئید با آب اضافی قابل‌برگشت است.
عوامل مؤثر بر تثبیت محلول فرمالین
در فرایند عمل محلول فرمالین دو مفهوم نفوذ و تثبیت بکار می‌رود.
نفوذ
نفوذ به توانایی محلول برای انتشار در بافت اشاره دارد. نفوذ فرمالین در بافت توسط قانون انتشار فیک Fick’s law کنترل می‌شود.
تثبیت
تثبیت توانایی فرمالین برای تکمیل پیوند متقاطع اولیه است. تغییر در فاکتورهایی مانند ظرفیت بافر، عمق نفوذ، دما، غلظت و فاصله زمانی، بر کامل‌شدن فرایند تثبیت تأثیر می‌گذارد. برای فرایند هیستوشیمیایی معمول، توصیه می‌شود که ضخامت بلوک‌های بافتی در محدوده 20 میلی متر باشد به طوری که نفوذ در 24 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد یا 18 ساعت در دمای 37 درجه سانتی گراد رخ دهد.
ملاحظات در مواجهه با محلول فرمالین
فرمالین تمایل به ترکیب قوی با پروتئین، اسیدهای نوکلئیک و اسیدهای چرب غیراشباع به روش غیرآنزیمی دارد. این ترکیب باعث می‌شود سمیت سلولی، واکنش التهابی، نکروز، آلرژی و اثر جهش‌زایی با ایجاد دناتوراسیون در پروتئین‌ها مشاهده شود.
شرح اقدامات کمک‌های اولیه
جهت محافظت از خود بلافاصله تمام لباس‌های آلوده را از تن درآورید.
- به دنبال استنشاق: فوراً با پزشک تماس بگیرید. اگر تنفس نامنظم یا قطع شد، تنفس مصنوعی انجام دهید.
- به دنبال تماس با پوست: پس از تماس با پوست، بلافاصله با آب فراوان بشویید. درمان فوری پزشکی موردنیاز است؛ زیرا جراحات خورنده‌ای که درمان نشده باقی بمانند، به‌سختی ترمیم می‌شوند.
- به دنبال تماس چشمی: در صورت تماس با چشم فوراً با آب فراوان به مدت 10 تا 15 دقیقه با باز نگه داشتن پلک‌ها شستشو داده و با چشم پزشک مشورت کنید. از چشم آسیب ندیده محافظت کنید.
محلول فرمالین به‌عنوان یک تثبیت‌کننده با خصوصیات مناسب یکی از محلول‌های پرکاربرد در پروتکل‌های عملی مطالعات تشخیصی و تحقیقاتی در علوم زیستی و پاتولوژی به شمار می‌رود. تقریباً در همه آزمایشگاه‌های پاتولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته باید توجه داشته باشید که مواجهه با مولکول فرمالدئید به‌عنوان یک عامل شیمیایی با خصوصیات خورندگی بالا ممکن است عوارض مهمی برای سلامتی داشته باشد؛ لذا هنگام کار با این محلول شیمیایی مراقبت‌های ایمنی حیاتی است.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.