پارافین پاتولوژی
پاتولوژی و مخصوصاً هیستوپاتولوژی که بررسی بافت شناختی دامنه‌ای از نمونه‌ها را در بر می‌گیرد، متکی به تکنیک میکروتمی است. در این تکنیک باید بافت را تبدیل به اسلایس‌های بسیار نازک و قابل‌بررسی زیر میکروسکوپ کرد. انجام این کار با درجانشانی نمونه بافت در پارافین مذاب در برخی مراحل قابل‌انجام است. پارافین پرکاربردترین محیط درجانشانی برای بررسی بافت شناختی برش‌های بافتی است؛ بنابراین پارافین پاتولوژی عنصر مهمی در آزمایشگاه پاتولوژی محسوب می‌شود. با پاتولوژی شاپ همراه باشید تا در مورد این واکس حیاتی و نقش آن در پروتکل‌ها بررسی کنیم.
ایجاد بلوک بافت توسط پارافین
موم پارافین که محصول جانبی تقطیر بنزین است در دمای اتاق جامد است؛ اما متناسب با نسبت دقیق مواد تشکیل‌دهنده، در دمای بین 40 تا 70 درجه سانتیگراد ذوب می‌شود. موم پارافین به حفظ ساختار بافت و جلوگیری از تخریب در طول فرآیند درجانشانی کمک می‌کند.
در طول فعالیت‌های میکروتمی، فرمولاسیون موم پارافین برای به‌حداقل‌رساندن اعوجاج بافت و ایجاد مقاومت در برابر فشارهای ناخواسته و امکان تداوم رشته اسلایس‌های برش خورده توسط میکروتم، به کیفیت و قابلیت اطمینان بالایی توسعه‌یافته است. در حال حاضر پارافین با داشتن انواع دماهای ذوب، مواد افزودنی و ویژگی‌های نقطه تنظیم، برای رفع نیازهای پردازش، درجانشانی و برش اسلایس‌ها به‌صورت تجاری در دسترس است.
کاربردهای پارافین پاتولوژی
در هیستوپاتولوژی، از موم پارافین برای درجانشانی نمونه‌های موردمطالعه با روش‌های مختلف استفاده می‌شود.
-
تهیه بلوک نمونه
پارافین مایع داغ در یک ظرف کوچک ریخته می‌شود. نمونه که قبلاً توسط بافر فرمالین 10 درصد فیکس شده است، در جهت دلخواه در موم خنک کننده قرار می‌گیرد. باید اجازه داد تا دمای پارافین مذاب به تدریج به دمای مورد نظر کاهش یابد. پس از جامد شدن، بلوک نمونه که در پارافین تهیه شده است برای برش به میکروتوم منتقل می‌شود. سپس می‌توان این اسلایس‌های نازک را زیر یک میکروسکوپ میدان روشن رنگ آمیزی و امکان تجسم بافت‌ها و اجزای درون سلولی آنها را فراهم نمود. علاوه بر این، بلوک‌های FFPE را می‌توان برای سال‌ها در دمای اتاق ذخیره کرد.
-
آماده‌سازی نمونه‌ها برای بانک زیستی
بافت تثبیت شده فرمالین و تعبیه شده در پارافین (FFPE) به دلیل اینکه در مقایسه با ذخیره‌سازی بافت منجمد تازه به‌دست‌آمده نسبتاً آسان‌تر است هنوز نقش مهمی در بانکداری زیستی ایفا می‌کند، این بلوک‌های نمونه تحت عنوان بلوک‌های پارافین یا FFPE ذخیره می‌شوند. اسلایدهای رنگ‌آمیزی مشتق‌شده از بلوک‌های FFPE ممکن است برای مطالعات پاتولوژیک در فرمت رنگ‌آمیزی معمول هماتوکسیلین و ائوزین، رنگ‌آمیزی‌های خاص، ایمونوهیستوشیمی و هیبریداسیون درجا کروموژنیک یا فلورسنت استفاده شوند.
-
تهیه بلوک‌های سلولی
یکی دیگر از کاربردهای پارافین پاتولوژی، تهیه بلوک‌های سلولی جاسازی‌شده با پارافین از نمونه‌های سیتولوژی هستند که با بافت پارافین جاسازی‌شده با فرمالین (FFPE) از نمونه‌های آسیب‌شناسی جراحی قابل‌مقایسه هستند. این بلوک‌های سلولی امکان مطالعات فرعی بر روی انواع نمونه‌ها با تفسیر سیتوپاتولوژیک پیشرفته، از جمله انجام آزمایش‌های مولکولی را فراهم می‌آورند. این نمونه‌ها معمولاً cell‑block خوانده می‌شوند. حال حاضر تهیه بلوک‌های سلولی برای اکثر نمونه‌های سیتولوژی گسترش یافته است.
این بلوک‌های سلولی در تفسیر سیتوپاتولوژیک ضروری هستند. برای انواع مختلف نمونه‌های سیتولوژی، می‌توان FFPE را تهیه کرد که تا بایگانی شوند و برای مطالعات متعدد موردنیاز مانند مطالعات جانبی مانند IHC و مطالعات مولکولی از جمله افزایش تعداد بیومارکرهای پیش‌آگهی و نشانگرهای مربوط به درمان هدفمند با رویکردهای پزشکی در دسترس قرار گیرند.
در حال حاضر بلوک سلولی یک منبع بافت عالی FFPE است که برای مطالعات جانبی مختلف انتخابی مانند IHC و آزمایش‌های مولکولی، از جمله نشانگرهای زیستی پیش‌آگهی و نشانگرهای مرتبط با درمان هدفمند موردنیاز است
برش بلوک پارافینی تهیه شده با واحد™ Nano NextGen CelBloking
-
آنالیزهای مولکولی و پروتئومی
علاوه بر این، اسلایس‌های برش داده شده از بلوک‌های FFPE یا از رشته اسلایس‌های FFPE را می‌توان برای آنالیزهای مولکولی یا پروتئومی استفاده کرد. برای اطمینان از وجود سلول‌های ضایعه کافی برای آنالیزهای مولکولی و سایر آنالیزها، برش‌های رنگ‌آمیزی شده با هماتوکسیلین و ائوزین FFPE که توسط پاتولوژیست بررسی می‌شود، بسیار ارزشمند است.
دلایل اهمیت پارافین پاتولوژی در مطالعات هیستوپاتولوژیک
بر مبنای این اصل که «پیش از رفع مشکل، فکر کنید»، انتخاب واکس درجانشانی باید بر اساس هدف‌گذاری نهائی مورد نیاز انجام شود. اصل اساسی این است که با پردازش بافت در یک محیط جاسازی، بافت سخت شده و از آن حمایت می‌کنید تا محافظت در برابر نیروهای مکانیکی مرتبط با برش‌کاری امکان‌پذیر گردد. به طور خلاصه موم پارافین به دلایل مختلفی در هیستوپاتولوژی مهم است. برخی از این دلایل عبارت‌اند از
- استفاده از آن در فرایند تعبیه نمونه‌های بافت در بلوک‌های پارافینی و ایجاد امکان برش اسلایس‌های نازک برای بررسی میکروسکوپی
- ایجاد امکان حفظ و نگهداری طولانی‌مدت و کم‌هزینه بافت‌های تعبیه‌شده در پارافین برای مدت‌های طولانی و با هزینه کم و به‌کارگیری آنها برای کاربردهای تحقیقاتی و درمانی ارزشمند در آینده
- امکان استفاده از بخش‌های تعبیه‌شده با پارافین برای مطالعات مختلفی مانند هیبریداسیون درجا، ایمونوهیستوشیمی و استخراج DNA، RNA یا پروتئین.
- استفاده از موم پارافین در فرایند پارافین زدایی، جایی که به‌عنوان یک جایگزین مؤثر برای زایلن، به‌جای مواد جایگزین مانند صابون ماشین ظرف‌شویی یا روغن معدنی تصفیه شده بکار گرفته می‌شود.
روش تهیه بلوک پارافینه
درجانشانی در پارافین که در آزمایشگاه‌های بالینی و تحقیقاتی برای ایجاد بلوک بافتی ثابت شده با پارافین (FFPE) استفاده می‌شود، یک تکنیک استاندارد است. بافت ثابت شده با فرمالین، تحت پروسه پردازش بافت قرار می‌گیرد و سپس در پارافین (موم) برای ایجاد یک بلوک FFPE یا بلوک پارافین درجانشانی می‌شود. سه فاکتور اصلی درجانشانی بافت برای برش عبارت از موم پارافین، دمای برش بهینه (OCT) و رزین هستند.
بافت‌ها را می‌توان به مدت 24 ساعت یا بیشتر در پارافین مایع برای نفوذ کافی نگه داشت. این بستگی به اندازه نمونه مورد نظر دارد. مهم‌ترین چیز این است که درجه حرارت باید در نقطه ذوب پارافین مورد استفاده حفظ شود.
پارافین پاتولوژی از مواد کاربردی در آزمایشگاه‌های پاتولوژی و هیستوپاتولوژی محسوب می‌شود. این ماده کاربردهای گسترده‌ای دارد که مهم‌ترین آنها تهیه بلوک پارافینه از نمونه و آماده‌سازی نمونه‌ها برای ذخیره‌سازی در بازه‌های زمانی مختلف برای مطالعات تکمیلی و فعالیت‌های تحقیقاتی در آینده است.