قالب بافت یا قالب بلوکه کردن بافت

برای شکل بخشیدن به یک توده ژله‌ای بدون شکل در ترکیبی از قطعه بافت جراحی شده و درجانشانی شده پارافین، لازم است از یک قالب محکم نگهدارنده ابعاد و حدود توده استفاده شود. این قالب به توده بدون شکل، متناسب با نیاز تکنسین‌ها و متخصصین پاتولوژی، شکل می‌بخشد. با ما همراه باشید تا این قالب‌ها را بهتر بشناسیم.

قالب بافت

قالب‌های پایه برای استفاده در بافت‌شناسی دارای پوشش داخلی صاف و گوشه‌های گرد برای تسهیل برداشتن نمونه هستند. این قالب‌ها یکبار مصرف یا قابل‌استفاده مجدد هستند، از پلاستیک یا فولاد ضدزنگ با فرمول خاص ساخته شده‌اند و مدل‌های خاصی دارای بال‌هایی برای اطمینان از تعبیه سطحی هستند.

انواع قالب بافت

انواع قالب بافت عبارتند از:

قالب بافت لوکهارد

برای درجانشانی از قالب‌های مختلفی استفاده می‌شود. یکی از این انواع اینها قالب LEUCKHARD است.

قالب‌های درجانشانی LEUCKHARD که قالب (قالب L) هم نامیده می‌شوند، بیشتر از سایر نمونه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. قالب‌های L از آلیاژ فلزی برنجی ساخته شده‌اند، تهیه آن آسان است، قابل استفاده مجدد است و ممکن است برای ساخت اندازه‌های مختلف بلوک‌ها تنظیم شود. برای ساخت بلوک‌های پارافینی از یک جفت قالب از نوع L استفاده می‌شود. یک بازوی “L” طولانی‌تر از دیگری است. دو “L” به هم متصل می‌شوند تا اضلاع محیط آن را تشکیل دهند. جعبه مستطیلی ایجاد شده به‌عنوان جایگاهی برای شکل‌گرفتن قالب عمل می‌کند. بلوک‌های پارافین میکروتم را می‌توان با تنظیم قالب L در اندازه‌های مختلف ساخت.

قالب بافت ضدزنگ

این نوع از قالب‌ها از فولاد ضدزنگ ساخته می‌شوند. قالب‌های پایه فولادی ضدزنگ کیفیت بالایی دارند و درعین‌حال برای استفاده با تمام کاست‌های بافت استاندارد و بیوپسی مقرون‌به‌صرفه هستند. این قالب‌ها قابلیت استفاده مجدد را دارند. معمولاً 5 میلی‌متر عمق داشته و دارای پایه‌های کشیده برای بهبود پایداری هستند. سطح فولاد ضد زنگ صاف و گوشه‌های گرد برای تسهیل برداشتن بلوک نمونه است. این قالب‌ها دارای پایه تخت برای حداکثر انتقال حرارتی هستند.

قالب بافت پلاستیکی

قالب پلاستیکی از نوعی پلاستیک مقاوم در برابر مواد شیمیایی ساخته می‌شود. نگهداری رزین در بلوک پلاستیکی آسان است. این نوع از قالب‌ها، سطحی مات برای علامت‌گذاری آسان و سوراخ مرکزی بزرگ برای جلوگیری از تشکیل حباب در بلوک پارافینه دارند. نگهدارنده‌های بلوک نمونه به طور ایمن روی فرورفتگی‌های سینی قالب‌گیری قرار می‌گیرند.

ضخامت دیواره در قطعات قالب‌گیری تزریقی معمولاً بین 1 تا 5 میلی‌متر است. ضخامت توصیه شده به مواد پلاستیکی، نیاز قطعه و عواملی مانند جریان قالب بستگی دارد.

این بلوک‌ها دارای خصوصیات زیر هستند:

• نگهدارنده‌های بلوک متصل به چاک‌های آلومینیومی (ABH) با قابلیت نگهداری آسان
• سطح مات برای علامت‌گذاری آسان
• سوراخ مرکزی بزرگ که از تشکیل حباب جلوگیری می‌کند

این قالب‌ها در یک مجموعه از بدنه پلاستیکی و درب‌های قابل آب‌بندی متصل به آن تشکیل می‌شوند. این مجموعه یکپارچه امکان پردازش گروهی نمونه‌های بافت را در بلوک‌های یکنواخت فراهم می‌کند که برای برش و ذخیره‌سازی کرایو ایدئال هستند.

قالب بافت قایق کاغذی

مزیت این نوع قالب بافت این است که ساخت آن ارزان است و اجازه می‌دهد بلوک بدون برداشتن قالب ذخیره شود. این روش برای مطالعات مختلف پاتولوژیک سلولی و همچنین بافت‌شناسی مدرن بسیار مفید است.

برای این کار می‌توان از یک کاغذ ضخیم یا کارت نازک با ابعاد مناسب استفاده کرد. مطابق شکل بالا کاغذ را باید در امتداد خطوط a’ و b b’، سپس در امتداد c’ و d d’ تا کرد، سپس باید چین‌های AA’، B B’، C C’، D D’ شکل بگیرد، همچنان به همین ترتیب باید تا زده شود. برای این کار باید A c در مقابل A a اعمال شود و خط AA’ بیرون بیاید و به همین ترتیب کار برای زوایای باقیمانده ادامه یابد. با انجام این کار، سینی ناقصی حاصل خواهد شد که گوش‌های سگ در زوایای آن قرار دارد. برای تمام‌کردن آن، گوش‌های سگ‌ها را باید به سمت انتهای جعبه چرخاند، بیرون از دریچه‌های بیرون‌آمده باقیمانده بچرخد و سپس آنها را به سمت پایین کشید

قالب بافت پلی‌اتیلن

این قالب‌ها برای بیشتر محیط‌های درجانشانی رزین اپوکسی و اکریلیک و به‌خصوص برای موم‌های پارافین مفید هستند. از این قالب‌ها می‌توان در شرایط بی‌هوازی استفاده کرد. این قالب‌ها از ضریب تبادل حرارتی مناسبی برخوردارند.

قالب‌های پایه یکبار مصرف ساخته شده از PVC، سهولت و راحتی را در کار ایجاد می‌کنند. این نمونه قالب بافت، ارزان‌قیمت هستند و پس از استفاده دور انداخته می‌شوند، اما از استحکام کافی برای استفاده مجدد برخوردارند. دارای پوشش داخلی صاف و گوشه‌های گرد هستند تا برداشتن آنها را تسهیل کند.

قالب بافت یکبار مصرف

در این نوع قالب‌ها، ورقه استات سلولز به ضخامت حدود 0.01 اینچ روی قالب بسته می‌شود، سپس توسط یک بخاری برقی به نرمی گرم می‌شود و با استفاده از خلاء روی قالب کشیده می‌شود. وقتی سرد شد، ورق که اکنون به شکل جعبه‌هایی شکل گرفته است، از گیره خارج می‌شود. جعبه‌های ساخته شده به اندازه کافی ارزان هستند که یکبار مصرف شوند، اما می‌توان دوباره از آنها استفاده کرد. کناره‌های جعبه‌ها شیب دار هستند تا به راحتی بلوک پارافین از آنها جدا شوند.

توصیه‌های نگهداری قالب بافت

دو روش اصلی برای تمیزکردن قالب‌ها وجود دارد: قالب‌های درجانشانی شده را در محفظه پردازشگر بافت در طول چرخه پاک‌سازی قرار دهید تا زایلن پارافین را حذف کند و الکل برای حذف زایلن استفاده کنید. سپس قالب‌ها را در یک هود شیمیایی قرار دهید تا الکل تبخیر شود.

حدود یک فنجان بلیچ یا سفیدکننده را در یک گالن آب مخلوط کنید. قالب استفاده شده را با سفیدکننده و آب بشویید. اگر سطح قالب ناهموار است، سطح را با یک برس سفت بشویید. سپس آن را با آب تمیز آبکشی کنید.

فاکتورهای انتخاب قالب بافت

برخی از فاکتورهایی که هنگام انتخاب مواد قالب باید در نظر گرفت عبارت‌اند از:

• نوع بافت در حال قالب‌گیری
• خواص مکانیکی و الکتریکی بافت و مدیوم یا رزین در حال قالب‌گیری
• متد و فرایند قالب‌گیری
• پرداخت مطلوب و دقت ابعادی محصولات
• هزینه قالب بافت

برای قالب‌گیری بافت پارافینه انواع مختلفی از قالب‌ها به‌صورت تجاری در دسترس هستند. ضمن معرفی انواع قالب‌های متداول در پاتولوژی، یک نوع قالب قایق کاغذی نیز برای شرایط عدم دردسترس‌بودن قالب در آزمایشگاه و تنگ بودن وقت، یا فعالیت‌های دانشجوئی و پایان‌نامه‌ها، ارائه شد.